Difference between revisions of "Terminology/th"

Revision as of 20:25, 21 December 2014

KSP มีคำศัพท์หลายคำที่เกี่ยวข้องกับ วงโคจรและฟิสิกส์ที่ใช้บ่อยและอาจสับสนกับคำศัพท์ธรรมดา และยังมีคำศัพท์ทางวิทยาศาสตร์และตัวย่อที่มักจะใช้ในอธิบายภายในเกมส์

หน้านี้ได้ถูกออกแบบมาให้กระชับในการค้นหาคำศัพท์ต่างที่จะช่วยคุณเรียนรู้เพื่อจะเป็นนักบินอวกาศมากความสามารถในอนาคต

คณิตศาสตร์

ระบบพิกัดคาร์ทีเซียน - ใช้พิกัดฉาก

ระบบพิกัดเชิงขั้ว - ใช้เฉพาะมุมและความยาว

วงรี (Elliptical)

รูปทรงวงรี ส่วนมากใช้บอกถึงลักษณะวิถีวงโคจรที่เป็นรูปวงรี

ไฮเปอร์โบลา (Hyperbolic)

เส้นวิถีโค้งปลายเปิด ปกติจะเป็นการแสดงวิถีออกจากวงโคจร(escape trajectories)

เว็กเตอร์ตั้งฉาก (Normal vector)

เวกเตอร์ที่ตั้งฉากกับยานอวกาศของคุณ

สเกลาร์ (Scalar)

เป็นหน่วยที่มีขนาด แต่ไม่มีทิศทาง, ซึ่งจำนวนสเกลาร์มักจะใช้ในหน่วยที่วัดต่างๆ เช่น 3 m/s (เมตร/วินาที), 3 m(เมตร),3 s(วินาที) เป็นต้น ซึ่งหน่วยต่างๆดังกล่าว จะบอกถึงค่าของความเร็ว ความยาว หรือเวลา แต่จะไม่บอกทิศทางของหน่วยนั้นๆ

เว็กเตอร์ (Vector)

เป็นหน่วยที่่มีทั้งขนาดและทิศทาง เช่น ทิศทางการบิน(Heading) และอัตราเร็ว(Speed) และจะได้ ความเร็ว(Velocity). เว็กเตอร์จะถูกเขียนได้หลายแบบซึ่งขึ้นอยู่กับระบบพิกัด(Coordinate system) เช่น <35°, 12> คือเว็กเตอร์เชิงขั้วสองมิติ หรือ <14, 9, -20> เวกเตอร์คาร์ทีเซียนสามมิติ นอกจากนี้ยังมีระบบพิกัดอีกหลายแบบ แต่สองแบบนี้มักจะใช้บ่อยที่สุด

<35°, 12> หน้าตาคล้ายกับลูกศรที่ยาว 12 หน่วย และเริ่มจากจุดเริ่มต้นทำมุม 35° กับแกนฐานของจุดเริ่มต้น (โดยปกติจะวัดทำมุมกับแกน x และวัดทวนเข็มนาฬิกา)

<14, 9, -20> หน้าตาคล้ายกับลูกศรที่มีจุดเริ่มต้น (<0,0,0>) และจุดสุดท้ายมีพิกัดที่แกน x ที่ 14 หน่วย แกน y ที่ 9 หน่วย และแกน z ที่ -20

ข้อดีของการใช้เว็กเตอร์แบบต่างๆ เว็กเตอร์คาร์ทีเซียนจะสามารถบอกจตำแหน่งสุดท้ายได้ แต่จะยากในหาความยาวของเว็กเตอร์ แต่สำหรับเว็กเตอร์เชิงขั้วจะง่ายมากในการหาความยาวของเว็กเตอร์แต่จะยากในการหาตำแหน่งสุดท้ายของเว็กเตอร์

เว็กเตอร์ต่างๆที่ใช้ในทางฟิสิกส์: ความเร็ว (velocity), ความเร่ง (acceleration), แรง (force)

ระนาบสามมิติ ต้องการ:

• จุดอ้างอิง ส่วนมากคือจุดเริ่มต้น (<0,0,0>)
• 3 เว็กเตอร์ฐาน จะเป็นตัวกำหนดหน่วยฐานในการวัดในแนวแกนต่างๆ (แกน x,y,z)
• การผสมของสเกลาร์ 3 ตัว อาจจะเป็นได้ทั้ง มุม หรือพิกัด ที่จะสามารถแสดง ตำแหน่งในระนาบได้

ศัพท์เกี่ยวกับวงโคจร

ภาพแสดงถึงตัวแปลทั่วไปของวงโคจร

จุดไกลที่สุด (Apoapsis)

จุดใกล้ที่สุด (Periapsis)

Apsis

→ See also: “Apoapsis and periapsis” section in Orbit

ทุกวงโคจรที่เป็นวงรี จะมีสองด้านเสมอ(2 apsides). periapsis (q) คือจุดที่ใกล้กับดาวมากที่สุดในวงโคจร (จุดต่ำที่สุดในวงโคนจร) และ apoapsis (Q) จุดที่อยู่ตรงข้างในวงโคจร และมีระยะใกลที่สุดจากดาวในวงโคจร (จุดสูงสุดในวงโคจร). apsides ปกติจะเป็นค่าความสูงจากพื้นผิวของดาว แต่การคำนวนต่างๆจะต้องคิดจากจุดศูนย์กลางของดาวเสมอ เพราะฉนั้นเราจำเป็นต้องบวกรัศมีของดาวเข้าไปในการคำนวนเสมอ

Peri-* and Apo-*

ในการพูดเกี่ยวกับวงโคจร, บางครั้งคำว่า "periapsis" และ"apoapsis" อาจจะถูกดัดแปลงเพื่อเรียกเฉพาะกับดาวหรือดวงจันทร์ที่มีวงโคจรอยู่รอบๆ ตัวอย่างเช่น -kee และ -kerb มักจะใช้ในการอ้างถึงวงโคจรรอบๆ Kerbin และทำให้เกิดคำว่า Perikee/Perikerb and Apokee/Apokerb เป็นต้น

จุดตัดขึ้น (Ascending node)

จุดตัด(orbital node) ที่ทำให้การเคลื่อนที่มุ่งไปทางทิศเหนือ (เหนือในที่นี้คือ ทิศทางที่ตั้งฉากกับวงโคจร (Orbital Normal))

จุดตัดลง (Descending node)

จุดตัด(orbital node) ที่ทำให้การเคลื่อนที่มุ่งไปทางทิศใต้

ความรี (Eccentricity)

→ See also: “Eccentricity” section in Orbit

${\displaystyle {\text{ecc}}=1-{\frac {2}{{\frac {Ap}{Pe}}+1}}}$

หน่วยสเกล่าที่อธิบายถึงความไม่กลมของวงโคจร ดังนี้

• ecc = 0 → วงโคจรแบบกลม.
• 0 < ecc < 1 → วงโคจรแบบวงรี.
• ecc = 1 → วงโคจรแบบพาราโบลา - วิถีออกจากวงโคจร
• ecc > 1 → วงโคจรแบบไฮเปอร์โบลา - วิถีออกจากวงโคจร

ความเอียง (Inclination)

→ See also: “Inclination” section in Orbit

มุมที่ทำระหว่างระนาบวงโคจรกับระนาบอ้างอิง (เช่น วงโคจรที่มีความเอียง 90° กับระนาบเส้นศูนย์สูตร จะเรียกว่า โพลา (polar))

วงโคจรระดับต่ำ (Low orbit)

วงโคจรที่สูงพอที่จะไม่ถูกรบกวนจากสภาวะแวดล้อมของดาว เช่น แรงเสียดทานจากชั้นบรรยากาศ เป็นต้น วงโคจรระดับต่ำมักจะใช้เป็นบันไดพักขั้นแรกหลังจากที่เราทำการเพิ่มความสูงและก่อนที่จะทำการจุดเครื่องยนต์เพื่อจะไปยังดวงดาว หรือวัตถุอื่นๆในอวกาศ. ทั้งยังสามารถทำการจุดเครื่องยนต์ไปได้ในทุกทิศทาง และต้องการเชื้อเพลิงไม่มากในการมาถึงจากพื้นผิวของดาว วงโคจรระดับต่ำสำหรับ Kerbin นั้นอยู่ระหว่างประมาณ 80 -100 กิโลเมตร สำหรับดาวที่ไม่มีชั้นบรรยากาศสามารถทำวงโคจรในทางทฤษฎี ได้ทุกความสูงเหนือพื้นผิว แต่การทำวงโคจรที่ต่ำกว่าระดับ 10 กิโลเมตรนั้นมีความเสี่ยงที่จะชนกับภูเขาหรือพื้นผิวที่มีความสูงมาก ส่วน time warp จะมีข้อจำกัดในการบินในวงโคจรระดับต่ำ

จุดตัด (Orbital node) ความหมายในทางอวกาศ(astronomical definition)

จุดที่วงโคจรตัดผ่านระนาบอ้างอิง ณ จุดตัดขึ้น จุดตัดขึ้น (ascending node) ยานจะเคลื่อนผ่านระนาบอ้างอิงในทิศตั้งฉากกับวงโคจร(Orbital Normal) โดยปกติแล้วจุดขึ้นมักจะชี้ไปทางทิศเหนือและจุดลงจะชี้ไปยังทิศใต้

จุดตัด (Orbital nodes) ภายในเกมส์(as in game)

จุดอ้างอิงจำเพาะทุกจุดที่อยู่บนวงโคจรเช่น จุดไกลสุด (Apoapsis), จุดใกล้สุด (Periapsis),จุดตัดกับวงโคจรอื่น เป็นต้น

ทิศตั้งฉากกับวงโคจร (Orbit normal)

เว็กเตอร์ตั้งฉากกับระนาบวงโคจร โดยปกติจะเกิดจากผลคูณไขว้ของความเร็วยานกับแรงโน้มท่วง และทำให้เว็กเตอร์สอดคล้องกับกฏมีอขวา จากมุมมองที่ยานทำวงโคจรทวนเข็มนาฬิกาเว็กเตอร์นี้จะชี้ขึ้น ในทางตรงกันข้ามถ้ายานทำวงโคจรตามเข็มนาฬิกาเว็กเตอร์จะชี้ลง โดยปกติแล้ว "ขึ้น" มักจะถูกเรียกว่า "ทิศเหนือ(North)" หรือ "N+" ในส่วนของ "ลง" มักจะเรียกว่า "Anti-Normal","ใต้ (South)" หรือ "N-"

ระนาบวงโคจร (Orbital plane)

แผ่นกลมในจินตนาการโดยเป็นวิถีของวงโคจรรอบดาว (โดยปกติใช้ใช้อธิบายความเอียง)

อัตราเร็ววงโคจร (Orbital speed)

อัตราเร็วของการโคจรของดาวใดๆนั้น คือความเร็วที่โคจรรอบศูนย์กลางแรงโน้มท่วงของระบบ, โดยปกติจะเป็นดาวที่มีมวลมหาศาล และยังสามารถหมายถึงความเร็วในการทำวงโคจร เช่น ค่าเฉลี่ยความเร็วที่สามารถทำให้วงโคจรสมบูลย์ หรือความเร็วในจุดใดจุดหนึ่งบนวงโคจร

ทิศเดินหน้า Prograde

ทิศทางที่ยานเดินทางตามวิถีของวงโคจร เมื่อวงโคจรเป็นวงรี มันมักจะเป็นเส้นสัมผัส(Tangent)กับวิถีวงโคจร ณจุดที่ยานอยู่

ทิศถอยหลังRetrograde

ส่วนกลับของทิศเดินหน้า จะย้อนกลับตามวิถีวงโคจร

ระนาบอ้างอิง (Reference plane)

ทุกระนาบที่ใช้เป็นระนาบอ้างอิงเพื่อจะอธิบายวงโคจรปัจจุบันของคุณ สำหรับวงโคจรรอบดาวเคราะห์ มักจะใช้ระนาบเส้นศูนย์สูตร(Equatorial plane)เป็นระนาบอ้างอิง หากมีดาวหลายๆในระบบสุริยะระนาบวงรีก็สามารถใช้ได้ สำหรับการตัดกันของวงโคจรของดาว วงโคจรของดาวที่กำลังจะตัดกันอาจจะใช้เป็นระนาบอ้างอิงได้ ระนาบวงโคจรสามารถให้ข้อมูลเกี่ยวกับ ความเอียง และ เส้นแวงของจุดขึ้น ที่สัมพันธ์กับระนาบอ้างอิงได้

Semi-major axis

${\displaystyle {\text{a}}={\text{R}}+{\frac {Q+q}{2}}}$

→ See also: “Semi-major axis” section in Orbit

The major-axis is the long axis of an ellipse, and the semi-major axis (a) is half of this. It's the average of the apoapsis (Q) and periapsis (q) computed relative to the center of the body. As both are relative to the body's surface, the radius (R) must be added. All orbits with the same semi-major axis have the same period, regardless of their eccentricity.

Sidereal period

The sidereal period is the temporal cycle that it takes an object to make a full orbit, relative to the stars. This is the orbital period in an inertial (non-rotating) frame of reference.

Sub-orbital

Describes an orbit where the periapsis is below the surface of a planetary body. If a suborbital path is followed for too long the orbiter will collide with the body being orbited.

Synodic period

The synodic period is the temporal interval that it takes for an object to reappear at the same point in relation to two or more other objects, e.g. when the Mun relative to the Kerbol as observed from Kerbin returns to the same illumination phase. The synodic period is the time that elapses between two successive conjunctions with the Kerbol–Kerbin line in the same linear order. The synodic period differs from the sidereal period due to the Kerbin orbiting around the Kerbol.

Ship Orientation

The ship orientation is always relative to a specific object. The terms are usually defined relative to the cockpit.

Zenith

Top side of the ship which is usually oriented away from the orbited body. Opposite of nadir.

Nadir

Bottom side of the ship which usually oriented towards the orbited body. Opposite of zenith.

Port(side)

Left side of the ship. Opposite of starboard.

Starboard

Right side of the ship. Opposite of portside.

Front

Front side/end of the ship which is usually towards the nose or prograde vector. Opposite of aft.

Aft

Back side/end of the ship which is usually housing the primary rockets and facing in retrograde. Opposite of front.

Space Maneuvers

Atmospheric braking

→ Main article: Aerobraking

Lowering the periapsis so it is inside a planetary atmosphere. This will lead to the vessel being slowed by atmospheric drag. Can lead to atmospheric entry, but also is used to reduce the necessary burn time for significant orbit alterations.

Lithobraking

→ See also: Lithobraking on Wikipedia

An attempted aerobrake using the ground instead of air. Usage of this term implies jokingly that the resulting crash-landing was not in the original plan. An adaptation of the term aerobraking where aero was replaced by the Greek word lithos, meaning “rock” or “stone”.

Atmospheric entry

→ Main article: Atmospheric entry

Entering atmosphere and using drag to decelerate a vessel to a groundwards trajectory. In real-world science this causes intense heat stress on the object as the vessel requires sufficient speed to not "bounce" back from the atmosphere into space. Currently (0.25^[outdated]) atmospheric entry is only partially implemented with effects but heat and bounce are not yet implemented, there are mods however which allow parts to overheat. This is usually called re-entry/reentry but in theory only correct in Kerbin's atmosphere; atmospheric entry being the more general term.

Burn

firing of the engines, usually to alter trajectory in some way.

Circularizing

Reducing an orbit's eccentricity to 0 or close to it. This is usually achieved by a burn close to an apsis.

Maneuver node

→ Main article: Maneuver node

A planned maneuver in the map view, so as to predict the effect of a burn in advance of performing it.

Radial-in burn

A burn performed directly towards the center of a celestial body. It rotates the orbit counter-clockwise until the periapsis passes the center of mass of a celestial body. Opposite of radial-out burn.

Radial-out burn

A burn performed directly away from the center of a celestial body. it rotates the orbit clockwise until the periapsis passes the center of mass of a celestial body. Opposite of radial-in burn.

Radial burn

→ See also: Maneuver node

Re-entry

→ See also: Atmospheric entry

Retroburn

A burn performed "backwards", e.g. with the engines facing towards prograde and nose towards retrogade (hence the name). This is a common maneuver to used to lower the periapsis or apoapsis.

Physics

Acceleration

Rate of change to the velocity. Acceleration is a vector, measured in "m/s²".

Ballistic trajectory

A falling object's trajectory is ballistic. In rocketry it usually indicates that the object in question is only influenced by gravity and does not exert any force (i.e. thrust) of its own.

Delta-v (Δv)

The change in velocity that has or can be exerted by the spacecraft. This is measured in meters per second (m/s). More mass can reduce the delta-v, while more propulsion can increase it. This makes it a useful value to calculate the effectiveness of launch vehicles. For example, a launch vehicle requires about 4,500 m/s of delta-v to escape Kerbin's atmosphere and achieve a stable orbit.

as a definition: ${\displaystyle \Delta {v}=\int _{t_{0}}^{t_{1}}{\frac {|T|}{m}}\,dt}$

where T is the thrust, m is the actual mass

If there is no external force and direction changing, the result is changing of the speed:

${\displaystyle \Delta {v}=\int _{t_{0}}^{t_{1}}{\frac {|T|}{m}}\ dt=\int _{t_{0}}^{t_{1}}{|a|}\ dt=|{v}_{1}-{v}_{0}|\,}$

In case of counting with the specific impulse:

${\displaystyle \Delta {v}=|{v}_{1}-{v}_{0}|_{max}\ =-\int _{t_{0}}^{t_{1}}{I_{sp}\cdot g\ \cdot {\frac {\dot {m}}{m}}}\ dt={I_{sp}\cdot g\cdot ln({\frac {m_{0}}{m_{1}}})}\,}$

Energy

→ See also: Specific orbital energy on Wikipedia

The energy of an object in an orbit is the sum of its potential and kinetic energy. The potential energy is ${\displaystyle E_{p}=-{\frac {GMm}{R}}}$ and kinetic energy ${\displaystyle E_{k}={\frac {1}{2}}mv^{2}}$ where G is the gravitational constant, M is the mass of the body, m is the mass of the craft, R is the distance from the center of the body and v is the velocity. This results in ${\displaystyle E=E_{k}+E_{p}={\frac {1}{2}}mv^{2}-{\frac {GMm}{R}}}$. This sum stays the same when not thrusting: When approaching periapsis potential energy is transferred into kinetic energy. After passing the periapsis the kinetic energy is converted back into potential energy. When the energy or specific orbital energy is greater than zero the vehicle is on an escape trajectory.

This is the basic idea behind Kepler's laws of planetary motion, which is what gives rise to KSP's patched conics approximation. An ellipse is the set of all points on a plane such that the sum of the distances to two points - the foci - is some constant. One focus of a Kepler orbit is the centre of mass of the object being orbited; as an object approaches it, it exchanges potential energy for kinetic energy. As the object moves away from this focus - equivalently, if the orbit is elliptical, as the object approaches the other focus - it exchanges kinetic energy for potential energy. If the craft going directly towards or away from the object, the foci coincide with the apsides, where the kinetic (apoapsis) or potential (periapsis) energy is zero. If it's perfectly circular (e.g. the Mun's orbit around Kerbin), the two foci coincide and the locations of the apsides are undefined, since every point of the orbit is an apsis.

There is also the specific orbital energy (${\displaystyle \epsilon }$) which doesn't require the mass of the craft: ${\displaystyle E_{p}=\epsilon _{p}m}$, ${\displaystyle E_{k}=\epsilon _{k}m}$, ${\displaystyle E=\epsilon \,m=(\epsilon _{k}+\epsilon _{p})m=-{\frac {GM}{2a}}}$. All orbits with the same semi-major axis (a) have the same specific orbital energy.

Escape Velocity

The velocity needed to escape a given planet's gravity well, as given by ${\displaystyle v_{e}={\sqrt {\frac {2GM}{r}}},}$ where G is the gravitational constant, M is the mass of the planet, and r is the radius of the planet.

g-force (G)

A measurement of acceleration as expressed in the sea-level force of Earth's gravity with 1 G being about 9.81 m/s². An object at Earth's surface is accelerated at 1 G. The object weighs twice as much when at 2 G acceleration and is weightless when accelerated with 0 G. In free fall, like in orbit, and without an engine running or an atmosphere applying drag all objects experience no acceleration which can be expressed as 0 G.

Gravity

The force exerted by all objects with mass. Very weak. Usually only objects with very high mass - i.e. planets, moons - have any noticeable effect. Diminishes with the square of distance from the center of mass. So for an object twice as far, experiences only 1/2² = 1/4 of the gravity.

Gravity Well

The area around a planet affected by gravity. Actually extends to infinity, but as gravity decreases quadratically with distance (after twice the distance the gravity is only a quarter), it is only significant within the body's sphere of influence. In fact, in KSP, gravity isn't simulated at all beyond a body's sphere of influence due to its use of the "patched conic approximation".

Orbit

→ Main article: Orbit

When an object has sufficient tangential velocity (and is outside the atmosphere, so drag won't slow it down) so that it will keep falling "next" to the planet (never touching ground) its trajectory is called an orbit. Stable orbits are elliptical (a circle is an ellipse with zero eccentricity). If the objects tangential speed exceeds escape velocity it's orbit will be either para- or hyperbolic.

Specific Impulse (I_sp)

→ Main article: Specific impulse

${\displaystyle I_{sp}={\frac {T}{\dot {m}}},}$${\displaystyle [I_{sp}]={\frac {m}{s}}}$

The I_sp defines how effective a propulsion system is. The higher the I_sp the more powerful is the thrust applied to the rocket with the same fuel mass. The I_sp is usually given in seconds but actually the physically correct unit is distance per time which is usually given in meters per second or feet per second. To avoid confusion which unit of speed is used, the physical correct I_sp (in distance/time) is divided by the surface gravity of Earth (9.81 m/s²). This results in a value given in seconds. To use this I_sp in formulas it must to be converted back into distance per time which requires multiplying with the surface gravity of Earth again. As this value is only used to convert between those two units, the specific impulse doesn't change when the gravity changes. It appears that KSP use a value like 9.82 m/s² and thus using a little less fuel.

As the specific impulse is the ratio of thrust and fuel flow ${\displaystyle {\frac {Ns}{kg}}}$ is sometimes given as the unit. This is mathematically another form of ${\displaystyle {\frac {m}{s}}=kg\cdot {\frac {m}{s^{2}}}\cdot {\frac {s}{kg}}}$ because force is the multiplication of mass and acceleration defining ${\displaystyle N=kg\cdot {\frac {m}{s^{2}}}}$. So ${\displaystyle 1{\frac {Ns}{kg}}=1{\frac {m}{s}}}$ with the latter being simply only in SI base units.

Sphere of influence

→ Main article: Sphere of influence

The radius around a celestial body within which its gravity well is non-negligible. Commonly known as SoI/SOI.

Tangential velocity

The component of the velocity that is tangential to the trajectory. Instantaneous velocity - velocity when the time of measurement approaches zero - is always tangential to the trajectory.

Thrust-to-weight ratio

→ See also: Thrust-to-weight ratio

${\displaystyle {\text{TWR}}={\frac {T}{W}}={\frac {T}{m\cdot g}}}$The Ratio between the total mass of the vehicle and the available thrust of all propulsion devices of the vehicle/current stage. A TWR greater than 1 means the craft will have enough thrust to accelerate vertically and gain altitude. A TWR below 1 means that the craft won't be able to counteract gravity and drag at low altitudes, although in space it only means that maneuvers will take longer. Because the weight (W) depends on the current gravitational acceleration (g) the TWR depends on which body is currently influencing the craft. The acceleration on the Mun's surface is only 16.6 % of Kerbin's acceleration, so at the surface a TWR_Kerbin = 1 would be a TWR_Mun = 6.

Trajectory

A trajectory is the path that a moving object follows through space as a function of time.

Velocity

Rate of change of the position. It is the combination of speed with the direction. Velocity is a vector, measured in meters per second (m/s).

See also

• Tutorials
• Acronyms and Initialisms
• Deep Space Kraken